Þoka

Kl. 12:50

 

Njörður horfði um stund á andlit Fjalars. Hann var forvitinn um hvers vegna Fjalar hafði haft samband við Háskólann og farið fram á aðstoð þaðan. Það var svo sem ekkert óeðlilegt við það að stjórnsýslan bæði Háskólann um hjálp í hinum og þessum málum, hins vegar tvisvar sinnum í sömu viku og sama stofnunin, það var undarlegt. Njörður hafði nefnilega heyrt það út undan sér að Grímur Pálsson, prófessor í dýrafræði, hefði verið kallaður til síðastliðinn laugardag í tengslum við skipsfundinn, en hann vissi ekki af hverju. Dagblöðin voru uppfull frétta annars vegar af morðinu og hins vegar skipsfundinum.

Hann hafði farið sérstaklega niður á höfn til að skoða skipið sem fannst úti á Faxaflóa. Það lá kyrrt í þokunni við hafnarbakkann og birtist Nirði frekar sem skuggi sjálfs síns en sem raunverulegur hlutur. Þegar hann stóð og starði á dökkt skipið fann hann hvernig hendur hans krepptust í hnefa, hann spennti þær svo fast að hann verkjaði enn í fingurna. Eitthvað við þetta óvistlega skip, þennan dauða hlut vakti upp með honum minningar úr æsku. Af ótta, einmanaleika og myrkri, af sársauka, bróður sínum og öllu því sem hann hafði lagt að baki sér fyrir löngu síðan. Hann ólst upp fyrir vestan ásamt móður sinni og Frey, eldri bróður sínum. Móðir hans vann myrkranna milli í frystihúsinu á meðan snjó skóf í hlíðarnar fyrir ofan þorpið. Það kom í hlut Freys að gæta yngri bróður síns, en þeir áttu ekki skap saman þá, frekar en nú. Freyr var skapbráður og stjórnsamur en Njörður þrjóskur. Freyr notaði stærðar- og styrktarmuninn sem var á þeim bræðrum til hins ítrasta, hikaði ekki við að beita hnefunum þegar þess þurfti. Hann gerði það að leik sínum að spila með ótta Njarðar við snjóflóð og þegar Frey hafði tekist að græta bróður sinn læsti hann Njörð niðri í dimmum kjallara, samt vissi hann hversu myrkfælinn yngri bróðir hans var. Oftar en ekki kom móðir Njarðar að honum þar sem hann lá undir hillusamstæðu einni, hlandvotur og grátbólginn. Einhverra hluta vegna kallaði ásýnd skipsins þessar tilfinningar fram á ný og Njörður hraðaði sér á brott. Hann óskaði þess að þurfa aldrei aftur að bera það augum.

Fjalar opnaði skúffu á skrifborðinu og tók upp lítinn bunka af ljósmyndum. Hann rétti myndirnar yfir borðið og bauð Nirði að líta á þær, sem hann gerði. Fyrsta myndin var af dökkum viðarkassa en erfitt var að greina hvar kassinn stóð. Hann var ómerktur. Næsta ljósmynd sýndi ofan í kassann og við fyrstu sýn virtist hann vera tómur. Hann fletti áfram og á þriðju myndinni kom í ljós brúnn, kringlóttur hlutur. Hann pírði augun og reyndi að rýna betur í myndina. En það var erfitt að greina nákvæmlega af hverju hún var. Á þeirri fjórðu var hins vegar búið að færa hlutinn yfir á hvítt borð og augljóslega hafði verið notuð betri myndavél með mjög öfluga aðdráttarlinsu. Þá sá Njörður loks hvað var á myndinni. Mannshöfuð. Skorpin húðin lá strekkt yfir höfuðbeinin, búið var að sauma fyrir augun og hárið hafði verið rakað af. Munnurinn var lítill, varirnar herptar en nefið flatt og nasirnar óvenjulega stórar. Hann staldraði við þessa mynd.

-Hvar funduð þið þetta, spurði hann.

-Um borð í skipinu sem...

-Því sem fannst um helgina?

-Já.

-Ég trúi þér ekki, sagði Njörður hissa.

-Af hverju ekki? Þetta er nú langt frá þvi að vera það ótrúlegasta við þetta skip.

Njörður svaraði ekki. Hann sneri athygli sinni aftur að myndinni. Þá var bankað laust á hurðina og dyrnar opnaðar. Inn gekk ljóshærð kona með kaffikönnu og tvo bolla. Hún brosti til Njarðar, lagði könnuna og bollana á skrifborðið. Þegar hún var farin spurði Fjalar Njörð hvort hann hefði nokkra hugmynd um hvaðan höfuðið gæti hafa komið.

-Nei, ekki get ég sagt það. Gæti ég fengið að sjá það?

-Nei, því miður. Það var sent út til Danmerkur í morgun til rannsóknar.

-Andskotinn, ég hefði viljað fá að skoða það.

-Hvað getur þú hins vegar sagt mér um þetta? Hvaða ályktanir geturðu dregið af myndunum?

-Af því sem mér sýnist á þessari mynd, svaraði Njörður og lyfti upp fjórðu myndinni.

-Þá er ljóst að viðkomandi hefur verið smurður og útbúinn í gröfina af töluverðri nærgætni. Augun hafa verið tekin úr og miðað við hversu flatt nefið er hefur brjóskið eflaust einnig verið fjarlægt. En þetta er bara ályktun, engin nákvæm vísindi, sagði hann og yppti öxlum.

-Við vorum búnir að fá réttarlækni til að líta á höfuðið og hann komst að því að það væri gat á milli nefhols og heila, sem er horfinn. Svo virðist vera sem að hann hafi verið fjarlægður í gegnum þetta gat. Auk þess þá eru undarlegar rákir í munninum, sem enginn kunni sérstök skil á. Einna helst hölluðust þeir sem skoðuðu höfuðið að því að einhvers konar töng hafi verið notuð til að fjarlægja eitthvað úr munninum.

-Ja, hérna. Ég veit ekki til þess að nokkurt nútímasamfélag stundi álíka greftrunarsiði. Áður fyrr tíðkuðust ýmsar aðferðir, í raun jafn margar samfélögum manna. Hér á landi voru menn ýmist lagði í haug eða brenndir á báli fyrir kristnitöku en nokkru eftir hana þá komst sú tíska á að leggja menn í merkta reiti.

Eftir stutta umhugsun bætti Njörður við.

-Sú ályktun sem hægt er að draga strax miðað við þetta er að sá sem útbjó þetta lík, þetta höfuð, til greftrunar hefur borið töluverða virðingu fyrir því og eflaust haft sterkar skoðanir eða búið við trúarbrögð sem hafa haft einhverjar kenningar um líf eftir dauða.

-Hvernig sérðu það?

-Þau samfélög sem hafa ekki einhverjar meiriháttar útskýringar á hvað gerist að þessu lífi loknu, hafa jafnan fábreyttari greftrunarsiði en þau sem hafa djúpar og ítarlegar skilgreiningar.

-Nú, já. En þetta er nú ekki aðalástæða þess að ég lét boða þig hingað, sagði Fjalar og benti Nirði á að fletta áfram í gegnum myndirnar. Njörður gerði það uns Fjalar benti honum á stoppa við eina þeirra. Hún sýndi töluvert stækkaða mynd af ákveðnum hluta höfuðsins, af enninu er að því virtist. Þar mátti greina undarlegt tákn, einhvers konar húðflúr.

 

 

-Þetta er ástæðan fyrir veru þinni hér. Ég fór fram á aðstoð einhvers sem gæti ráðið í rúnir, tákn og galdrastafi. Mér var bent á að ræða við þig.

Njörður leit upp frá myndinni. Hann kinkaði kolli en sneri sér síðan aftur að henni hugsi. Húðflúrið var vandað þrátt fyrir einfaldleika sinn og næstum ósýnilegt á dökkri húðinni. Hvað skildi það merkja? Kassi, kannski stóð hann fyrir kistu. Ætli hitt merki fjöll, kannski haf? Kista undir fjöllum eða í djúpum hafsins? Skip á hafi? Hugsanirnar þutu með ógnarhraða um höfuð Njarðar. Hvaða þjóðir höfðu lagt stund á húðflúr? Hversu gamalt skyldi höfuðið vera? Hvaðan skyldi það koma? Njörður fann hvernig forvitni og eftirvænting hlóðust upp innra með honum.

Þoka

Kl.12:30

 

Guðbjörg sat í strætisvagni og starði hugsi út um gluggann. Hinum megin leið grátt síðdegi hjá, Hverfisgatan öskulituð, skítugur snjór, sandur og svartaþoka gáfu henni drungalegan og fráhrindandi blæ. Henni leið sumpart eins og snjórinn leit út, skítug og fráhrindandi. Samtali hennar og Gríms skaut sífellt upp í huga hennar og hvernig sem hún reyndi þá gat hún ekki sannfært sjálfa sig um að hún hafi gert hið rétta með að hringja í hann. Grímur átti það til að lesa meira út úr einföldum hlutum en aðrir sem hún þekkti. Upplýsingarnar sem hún hafði fengið voru næg réttlæting, - eða hvað? Hann hafði sagt henni ýmislegt sem hún hefði hvergi getað komist að annars staðar, ekki á þessum tímapunkti að minnsta kosti. En í henni var ónotakennd, lýsingar Gríms á líkinu voru full ógeðfelldar og hún vildi óska þess nú að hún hefði aldrei hringt. Henni hafði ekki orðið svefnvært síðastliðna nótt, myndin sem hún hafði búið sér til í huganum af aðkomu Gríms ásótti hana. Hver ætli hafi rifið upp brjóstkassann á Ámunda og hirt úr honum hjartað? Hvað hafði ungi hásetinn á Þór til sakar unnið? Hún punktaði hjá sér þessar hugleiðingar og minnti sjálfa sig á að spyrja Fjalar út þetta með þennan undarlega gula hund sem einhverjir töldu sig hafa séð og heyrt í undanfarna daga. Að minnsta kosti tveir höfðu hringt niður á blað og haft svipaða sögu að segja, þeir hefðu séð smáan, gulleitan hund með kolsvört augu stökkva frá borði skipsins skömmu eftir að það kom til hafnar. Hvorugur gat gefið nánari lýsingu af hundinum. Hún hafði einnig komist að því að nágranni Ámunda taldi sig hafa séð svipaðan hund stökkva milli garða í Skipasundi skömmu áður en líkið fannst.

Loks kom vagninn að Hlemmtorgi og hún steig út. Það var kalt en lygnt. Í þakskeggi biðstöðvarinnar héngu beitt grýlukerti og minntu Guðbjörgu á hvassar rándýrstennur. Um stund fannst henni eins og allt væri hljótt, hún stæði þarna ein og yfirgefin. Hún hneppti að sér kápunni um leið og það fór hrollur um hana. Hvað var það við þessa þoku; þessa ísköldu og illa lyktandi þoku; sem fór svo í taugarnar á henni? Það var eins og hún væri stödd í draumi sem hana langaði ekki til að dreyma en hún gæti ekki vaknað. Eins og að vera stödd í miðri móðunni miklu og vita ekki hvort hún væri lífs eða liðin. Kannski var þetta bara einmanaleiki, hún hafði eytt síðustu dögum ein utan vinnu og það var henni erfitt.  Þau Grímur höfðu reynt að hittast á hverjum degi, oftar en ekki leit hann við hjá henni á leið sinni heim úr Háskólanum. Hún saknaði hans, hafði greinilega orðið vön að hafa hann í kringum sig og þrátt fyrir allt, þá þráði hún að hitta hann, þó bara fyrir sakir félagsskaparins, taldi hún sjálfri sér trú um.

Guðbjörg gekk inn í móttöku lögreglustöðvarinnar og bað ljóshærða afgreiðslustúlku um fund með Fjalari. Stúlkan brosti og sagði með, að Guðbjörgu fannst, tilgerðarlegt bros á andlitinu:

-Hann er upptekinn í augnablikinu en þú mátt gjarnan fá þér sæti og hinkra eftir að hann losni, ef þú vilt.

Guðbjörg þakkaði stúlkunni fyrir og settist niður. Hún fylgdist með henni, hendurnar voru fíngerðar og hreyfðust hratt yfir lyklaborð ritvélar sem hún sat við. Eftir um tíu mínútur sá Guðbjörg hvar Fjalar kom fram um dyr einar og gekk að móttökunni. Hún snaraði sér inn fyrir afgreiðsluborðið og gekk rösklega að honum, Stúlkan sagði eitthvað sem Guðbjörg lét sem vind um eyru þjóta. Hann virtist ekkert allt of ánægður með að sjá hana og bandaði til hennar hönd. En hún var búin að taka upp skrifblokkina sína og penna og ætlaði ekki að láta hann sleppa í þetta sinn. Undanfarna daga hafði hún lagt mörg skilaboð fyrir hann og ítrekað reynt að ná sambandi við hann en án árangurs.

-Sæll, Fjalar, mig langar til að spyrja þig nokkurra spurninga, sagði hún ákveðið og bætti við fyrir sakir kurteisi:

-...ef þér er sama.

Fjalar var þreytulegur. Hann andvarpaði og í gráum augum hans var furðuleg slikja, ekki ósvipuð þeirri sem hún sá stundum í augum frænku sinnar, sér í lagi þegar hún sökk niður í þunglyndi, sem gerðist öðru hvoru. Skyldi Fjalar hafa sofið lítið? Það var sem hann hefði elst um nokkur ár frá því hún sá hann síðast. Hvað ætli hafi komið fyrir hann, hugsaði Guðbjörg með sjálfri sér. Hann leit á hana með vanþóknunarsvip og hvæsti milli samanbitinna tanna:

-Ég hef ekkert að segja. Þú getur allt eins sleppt þessu.

-Eru tengsl milli morðsins og skipsins sem fannst út á Faxaflóa um síðustu helgi?

-Hvernig í ósköpunum kemst þú að þeirri niðurstöðu?

-Eru þá tengsl?

-Guð minn eini, kona. Ertu ekki að hlusta? Ég hef ekkert um málið að segja og þar við situr.

-Hafið þið komist að því hvers vegna nágrannar hins látna töldu sig heyra urr og gelt úr íbúð hans? Átti hann hund?

-Heyrðu, vinan, viltu nú ekki fara drífa þig héðan? Ef þú ferð ekki af sjálfsdáðum, hika ég ekki við að láta henda þér út!

Guðbjörg lét hótanir hans ekki á sig fá og hélt áfram að láta spurningarnar dynja á honum.

-Nú telja nágrannar hins látna sig hafa heyrt í hundi inni hjá honum skömmu áður en líkið fannst. Til að mynda sá nágranni einn gulan hund stökkva úr garði hins látna skömmu eftir að líkið fannst. Hafnarverkamenn segjast hafa komið auga á svipaðan hund lauma sér frá borði skipsins sem fannst mannlaust úti á Faxaflóa um helgina. Telurðu að þetta tvennt tengist á einhvern hátt?

Fjalar sneri sér að Guðbjörgu. Nokkrar undrunar gætti í svip hans.

-Ég hef ekkert um þetta mál að segja. Hvers vegna viltu ekki skilja það?

Fjalar hristi höfuðið og reyndi að komast fram hjá Guðbjörgu en hún vildi ekki sleppa honum.

-Fengið þið Grím Pálsson, dýrafræðing, til aðstoðar vegna þessa hunds?

Hún horfði framan í Fjalar, sem virtist hugsi.

-Þetta er allt saman í rannsókn og á meðan vil ég sem minnst segja og láta hafa eftir mér, sagði hann loks ögn mýkri á manninn.

-En ég hef ekkert um þetta mál að segja, þú verður bara að sætta þig við það eins og aðrir fréttamenn, bætti hann síðan við.  

Hann smeygði sér framhjá Guðbjörgu og gekk að afgreiðslustúlkunni. Guðbjörg heyrði hann biðja hana um að færa sér kaffi og tvo bolla inn á skrifstofu til sín. Guðbjörg sneri sér við og stalst til að kíkja þangað inn, hvar sem ungur, rauðhærður karlmaður sat í ljósgráum jakkafötum og með svart bindi. Hún hafði séð hann einhvers staðar áður en kom honum ekki fyrir sig í augnablikinu.

Þoka

24. janúar

 

Kl. 12:40

 

Njörður sat inni á skrifstofu Fjalars og beið þess að hann sneri aftur. Stúlkan í afgreiðslunni hafði sagt að hann hefði rétt skroppið og væri væntanlegur aftur innan tíðar. Hún vísaði Nirði inn á skrifstofuna og þar sat hann núna og beið. Ósjálfrátt leit hann í kringum sig. Skrifstofan hafði lítið breyst síðan hann var hér síðast. Bókaskápur hlaðinn möppum, hver merkt með ártali, stóð við hlið dyranna. Fyrir miðju herberginu var gamalt skrifborð þakið alls kyns skýrslum og blöðum, þar var einnig einmanalegur kaffibolli sem eflaust hafði verið þar töluvert lengi án þess að vera þrifinn miðað við hrörlegt útlit hans. Njörður setti hönd undir kinn og horfði út um gluggann yfir Hverfisgötuna. Úti var enn hnausþykk þoka, svolítið eins og grá ull sem lögð var á milli steinlitaðra húsanna. Ljós bifreiðanna voru ekki ósvipuð kattaraugum sem hurfu hljóðlaust út í grámóskuna. Síðasta fundi þeirra Fjalars skaut upp í koll Njarðar. Móðir hans hafði fundist látin á þriðjudagsmorgni fyrir fjórum árum og lögregluna grunaði að ekki væri allt með felldu. Rispur við útidyralásinn renndu stoðum undir þær kenningar að reynt hefði verið að brjótast inn en ekki tókst að færa neinar sönnur á það þrátt fyrir allt. Ekkert hafði horfið úr íbúðinni, engu að síður þurfti Njörður að sitja inni á þessari skrifstofu heilan eftirmiðdag og fara yfir langan lista yfir eigur móður hans. Lögregluna hafði jafnvel grunað bróður Njarðar, sem bjó á þeim tíma í Reykjavík og lifði fremur óreglusömu lífi.

Skyndilega voru dyrnar opnaðar og Fjalar gekk inn. Njörður hrökk upp úr þessum hugleiðingum sínum og leit við. Fjalar horfði um stund á Njörð og á andlit hans kom undarlegur svipur. Njörður stóð á fætur, rétti fram höndina og kynnti sig. Þá var eins og Fjalar kæmi fyrir sig gestinum og brosti um leið og hann tók í hönd hans.

-Já, sæll, ég kannaðist eitthvað við andlit þitt en kom því ekki fyrir mig fyrr en þú kynntir þig. Hvað get ég gert fyrir þig?

Njörður opnaði munninn en sagði ekki neitt fyrst um sinn. Hann var nokkuð undrandi á þessum viðbrögðum Fjalars.

-Fyrir mig? Ég fékk þau skilaboð að þú vildir ná tali af mér.

-Nú?

-Já, er það vegna móður minnar?

Fjalar settist niður og starði á Njörð hugsi. Þá var eins og rynni upp fyrir honum ljós.

-Já, alveg rétt. Þú ert málfræðingur, ekki satt? Njörður Torfason, sagn- og málfræðingur. Átt að vera sérfræðingur í fornum málum og táknum?

-Jú, svo er víst.

-Nú skil ég. Um stund hélt ég að ég væri orðinn eitthvað ruglaður. Jú, ég lét senda eftir þér, eða öllu heldur, fór fram á aðstoð Háskólans.

Njörður settist aftur niður í stólinn og horfði framan í Fjalar. Hann virtist þreyttur, dökkir skuggar voru undir augum hans og einhver sljóleiki í þeim, kannski sökum svefnleysis eða of mikillar streitu. Hann beið þess að Fjalar héldi áfram.

-Má bjóða þér kaffi, spurði Fjalar.

Njörður jánkaði og Fjalar steig á fætur. Hann opnaði dyrnar og steig fram. Njörður fylgdi honum eftir með augunum. Ekki var Fjalar fyrr stiginn fram en að ung, dökkhærð kona gekk ákveðnum skrefum að honum. Hún var klædd brúnni ullarkápu og með rauðan trefil. Fjalar bandaði henni frá sér. Eitthvað sem hún sagði virtist hins vegar ná athygli hans, því hann snerist skyndilega á hæli og hlustaði á konuna. Eftir nokkrar mínútur kvöddust þau. Fjalar flýtti sér að afgreiðslustúlkunni. Þegar hann sneri aftur lokaði hann á eftir sér og bölvaði.

-Helvítis blaðasnápar, sagði Fjalar og hristi höfuðið. Hann hlammaði sér niður í skrifborðstólinn og dæsti. Það brakaði í stólnum undan þéttvöxnum líkamanum.

Þoka

Kl. 10:15

 

Grímur þagði og horfði á símann. Hann var viss um að Guðbjörg myndi sjá að sér. Engu að síður voru það honum vonbrigði að hún skyldi ekki spyrja hvernig hann hefði það. Hún vildi bara fá upplýsingar um þetta mál í Skipasundi, kvaddi hann ekki einu sinni. Hann sagði henni ekki frá öllu, Grímur vissi sem var að hún myndi birta það í Morgunblaðinu og hann var sammála Fjalari um að sumt þyrfti almenningur ekki að vita.

Síðasta laugardagskvöld var klukkan farin að síga í eitt og hann var nýbúinn að koma sér fyrir í stofusófanum þegar síminn hringdi. Á línunni var Fjalar, annað skiptið þann daginn sem hann hringdi í hann og með skjálfandi röddu bað hann Grím um að koma í Skipasund, hann þyrfti aftur á aðstoð hans að halda. Hann hafði týnt á sig spjarir og hringt á leigubíl. Védís stóð í svefnherbergisglugganum og fylgdist með er hann steig út, en þegar hann rétti upp höndina til að veifa henni hvarf hún á bakvið þykk gluggatjöld. Skömmu síðar var hann kominn upp í Skipasund og við honum blöstu nokkrar lögreglubifreiðar og sjúkrabíll. Einhverra hluta vegna sýndist honum þokan þykkari þarna við sundin en í miðbænum, kannski vegna nálægðar sinnar við hafið ályktaði Grímur. Hann greiddi fyrir farið og steig út. Einhvern veginn virtist allt á fleygiferð, lögreglumenn flýttu sér framhjá honum og gáfu honum engan gaum, allir virtust of uppteknir til að taka eftir honum. Loks kom hann auga á Fjalar og sýndist að honum væri nokkuð mikið niðri fyrir. Fjalar var náfölur og Grímur fann að hann skalf þegar þeir tókust í hendur. Fjalar reyndi að vara Grím við en engar viðvaranir hefðu getað búið hann undir það sem beið hans inni í tvílyfta steinhúsinu. Fjalar leiddi hann inn í lítið svefnherbergi. Á gólfinu var nakið lík ungs manns. Andlitið afskræmt, fjórir djúpir skurðir náðu frá ofanverðu enni niður að kjálkabeini frá hægri til vinstri. Annað augað hafði fallið úr tóttinni og lá sprungið við hlið líksins. Brjóstkassinn var þó sínu verst farinn, rifjahylkið hafði verið rifið upp, eins og eitthvað hefði sprengt sér leið út. Í loftinu fyrir ofan rúmið var stór og kekkjótt blóðsletta, gulhvítar beinflísar og sinar voru á veggjunum í kring. Öðru hvoru lak blóð úr loftinu.

Þegar líða tók á nóttina kom í ljós að eitt líffæranna hafði verið numið brott. Í brjóstholinu var  stórt gap þar sem hjartað hafði áður verið, slagæðarnar lágu tættar ásamt slitnum, fölbleikum sinum, héngu ofan í blóðpolli sem hafði myndast í holrúminu. 

Fjalar dró Grím út í horn herbergisins og benti honum á lítinn svartan hlut sem lá á gólfinu. Grímur beygði sig niður og skoðaði hann vandlega. Hann sá að þetta var brotin kló, það fór ekki á milli mála. Hann þurfti ekki að virða fyrir sér klóna lengi, hún var af hunddýri. Þegar hann hafði lokið skoðuninni stóð hann upp og sneri sér að Fjalari. Hann kom þá auga á það sem hafði verið skrifað, eða öllu heldur, hafði verið reynt að skrifa á vegginn gegnt rúminu. Stórir, rauðir stafir: Te, síðan kom strik sem náði niður að gólfi. Eflaust hafði sá sem ætlaði að skrifa á vegginn ekki náð að klára, hafði Grímur ályktað. Hvað ætli þetta þýði? spurði Grímur Fjalar en hafði ekki fengið nein svör. Það var sem sá sem þetta hafði skrifað hafi gert svo í miklum flýti og ekki náð að klára. Grímur leit af veggnum á hendur hins látna, báðar voru þær blóðugar, en mátti ekki búast við því?

Grímur hristi höfuðið til að losna við myndir næturinnar úr kollinum. Hann velti klónni milli fingra sér. Fjalar hafði sent honum hana fyrr í dag. Hann horfði á skrifblokkina fyrir framan sig. Það var sama hvernig hann reyndi, þrátt fyrir allar þessar upplýsingar þá gekk þetta bara ekki upp. Tölurnar, stærðarhlutföllin, voru í engu samræmi við raunveruleikann. Það var nokkuð ljóst að hún var af einhverju hunddýri, en hvaða? En samt var hún alltof stór. Hvað var eiginlega í gangi? Var kannski eitthvað stökkbreytt afbrigði hér á ferðinni? Hver myndi svo sem trúa því að hér væri um úlf að ræða sem var á stærð við fullvaxinn karlmann? Þetta gekk bara ekki upp. Einhvers staðar hlyti hann að hafa gert mistök. Dýr bönkuðu ekki upp á hjá fólki og drápu það í svefnherbergjum sínum.

Þoka

Kl. 09:45

 

Guðbjörg dæsti og tók upp símann. Hún hafði vonað að til þessa þyrfti ekki að koma en þar sem lögreglan vildi ekkert um málið segja var þetta gott sem eina leiðin að nýjum upplýsingum, að minnsta kosti sú sem var líklegust til árangurs. Hún valdi númerið á skrifstofu Gríms. Hún vafði símasnúrunni um fingur sér og trommaði með blýanti á skrifborðið. Hún vissi að hann hafði verið kallaður til í Skipasundsmálinu, en hvers vegna? Hvað var það sem tengdi hann við þetta undarlega mál?

-Já, svaraði Grímur, rödd hans var rám og hljómurinn þreytulegur.

-Sæll, þetta er ég, sagði Guðbjörg og reyndi að hljóma hress.

-Komdu sæl, mikið er gaman að heyra í þér.

Hún þóttist greina kaldhæðni í rödd Gríms en hún ýtti slíkum hugsunum frá sér, hann átti slíkt ekki til, eða öllu heldur, hún hafði aldrei vitað til þess. Ætli þetta sé ekki bara þreyta, hugsaði hún með sjálfri sér.

-Þakka þér fyrir, ég er nú bara að hringja til að forvitnast örlítið.

-Já, var það?

-Já, varst þú ekki boðaður í Skipasund?

-Ég, jú, svaraði Grímur og undrun leyndi sér ekki í röddu hans.

-Og hvernig var þetta, spurði Guðbjörg og bætti síðan við: -Þeir í löggunni vilja ekkert segja og ýta manni bara í frá sér, snúa út úr og koma með klisjukennd og loðin svör. Hvað er svona merkilegt við þetta allt saman? Enginn má vita neitt, enginn vill segja neitt og manni er hrint í burtu og fær hvergi svör. Hvers vegna varst þú boðaður þangað?

-Ég má ekki tala um þetta, síst af öllum við þig.

-Æ, gerðu það, Grímur. Þú hlýtur að geta sagt mér eitthvað smávegis, sagði Guðbjörg biðjandi.

Um stund var þögn hinum megin línunnar. Síðan hóf Grímur frásögnina. Hún sat og hlustaði á Grím og kom ekki upp orði. Hún fann hvernig fingur hennar urðu dofnir og henni svimaði. Guðbjörg sat stjörf í sætinu sínu og þegar fyrrum elskhugi hennar hafði lokið að segja henni alla söguna reyndi hún að finna eitthvað sem hún gæti sagt en ekkert kom upp í hugann. Hikandi lagði hún tólið á.

 

Kl. 09:30

 

Á lögreglustöðinni við Hverfisgötu sat Fjalar á skrifstofu sinni og fletti skýrslum um morðið í Skipasundi. Hann blaðaði nokkuð hratt í gegnum þær og geispaði. Hann hafði lítið sem ekkert sofið og hrukkurnar í kringum augun virtust hafa dýpkað og baugar myndast undir þeim. Fjalar verkjaði enn í löngutöng vinstri handar, hann vissi ekki hvað hafði gerst en hann rankaði við sér á sunnudagskvöldið var höndin alblóðug. Hann hafði sofnað á sófanum fyrir framan sjónvarpið fyrr um kvöldið og ábyggilega eitthvað verið að bylta sér í svefni, því undir stofuborðinu lá brotið glas. Hann hafði eflaust skorið sig á því.

Hann teygði sig eftir skítugum kaffibolla merktum annars vegar honum sjálfum og hins vegar karlakórnum Fóstbræðrum. Hann átti enn eftir að sitja fund með rannsóknarlögreglunni og hann varð að halda sér vakandi þangað til. Fjalar stóð á fætur og gekk yfir að glugganum. Bílar hlykkjuðust silalega hjá, þeir birtust honum fyrst sem fölir skuggar í þokunni þar sem þeir komu í ljós efst á Laugaveginum og runnu síðan aftur saman við þykka þokuna er þeir héldu fram hjá lögreglustöðinni. Rökkur safnaðist saman og fyllti brátt hvert rými og skúmaskot, ljósastaurarnir megnuðu ekki að lýsa upp þetta þunga myrkur. Í sömu mund og það kviknaði á staurunum var bankað laust á hurðina hjá honum. Dyrnar opnuðust og í þeim stóð ung, ljóshærð kona, Fjalari minnti að hún héti Jóhanna, annars lagði hann sjaldan nöfn símastúlknanna á minnið þar sem mannabreytingar á þeim bæ voru tíðar. Hún steig varfærnislega inn fyrir dyrakarminn og rétti honum lítinn, hvítan miða. Fjalar brosti og tók við miðanum. Hann bærði varirnar um leið og hann las skilaboðin. Hann gekk síðan hratt að dyrunum, tók úlpu sem hékk á snaga við hlið þeirra og klæddi sig í hana.

Eftir um fimmtán mínútur var hann kominn niður á höfn og stóð við landganginn að skipinu. Í þokumyrkrinu virtist það enn kaldhranalegra en áður, sem einhvers konar bölvun hvíldi á því, honum fannst eins og alltaf héngi yfir því einhver skuggi, ekki mjúkur eins og flauel heldur dökkur, ævaforn og djúpur, eins og myrkur í gömlu grafhýsi sem ekki hefur verið opnað svo áratugum skiptir, - myrkur sem bíður eftir að losna út. Fjalar þurfti að beita sjálfan sig töluverðum viljastyrk til að fara um borð. Hvað svo sem gekk á í skipinu var það ekkert sem hann vildi sjálfur upplifa og ef morðið í Skipasundi var eitthvað í líkingu við það, - hann hugsaði þetta ekki til enda. En tengslin voru of augljós, það var ekki hægt að horfa framhjá þeim. Hann beit á jaxlinn og dreif sig upp landganginn. Þegar hann var kominn upp á þilfar mættu honum tveir menn í hvítum göllum. Báðir voru með grímur fyrir andlitum og hlífðargleraugu. Eftir örstutt samtal bentu þeir Fjalari á að fylgja sér ofan í skipið. Fjalar andvarpaði, hann hafði hálft í hvoru vonast til þess að hann þyrfti ekki að fara aftur niður í það. Um leið og hann kom inn á ganginn þar sem messinn var fann hann að eitthvað var breytt. Það var ekki bara að nú voru komnir sterkari ljóskastarar en þeir sem áður lýstu upp ganginn, káeturnar og ryðrauða veggina, heldur eitthvað annað, eitthvað óáþreifanlegt, eitthvað handan skilningarvitanna en samt svo greinilegt að hann gat næstum fundið bragðið af því á tungubroddinum. Eitthvað sem fylgdist með honum, fylgdist með honum af sömu ákefð og grimmd og rándýr. Hann staldraði við og snerist um sjálfan sig. Fjalar sussaði á mennina tvo og hlustaði um stund, en hann heyrði ekki neitt. Samt var eitthvað sem fékk hárin í hnakka hans til að rísa, eins og loftið væri hlaðið rafmagni eða einhverri frumstæðri orku. Hann sagði mönnunum að halda áfram og elti þá, öðru hvoru leit hann aftur fyrir sig. Var einhver þarna? Hvað var breytt, hvað var það sem hrópaði á athygli hans en hann kom ekki fyrir sig? Skyndilega fannst honum sem hann sæi litlum, gulum hundi bregða fyrir. Hann staldraði við og gekk nokkur skref aftur, en kom hvergi auga á hundinn. Að lokum komu þeir niður í lestina og mennirnir í hvítu göllunum bentu honum á einn kassa sem stóð út í horni. Kassinn var í engu frábrugðinn öðrum kössum í lestinni, viðurinn var fúinn og allar merkingar löngu horfnar. Fjalar leit hissa á mennina.

-Hvað er svona merkilegt við þennan kassa? spurði hann.

-Kassinn sjálfur er ekkert merkilegur, innihald hans hins vegar gæti vakið áhuga þinn, svaraði annar þeirra. Hann tók lokið ofan af kassanum og benti Fjalari á að kíkja ofan í hann.

Þoka

23. janúar

 

Kl. 10:30

 

Njörður steig út úr grænum leigubíl og horfði upp eftir gráu fjölbýlishúsi. Þreyta eftir langt ferðalagið sat í honum og hann var ánægður með að vera kominn heim. Hann greiddi bílstjóranum fyrir farið og tók ferðatöskuna sína. Inni á gangi hússins var þungt loft og það var engu skárra í íbúð Njarðar. Móðir hans hafði verið vön að koma þegar hann var úti í löndum, lofta út og vökva blómin hans. Þegar hún féll frá var enginn til að taka við þeim starfa. Bróðir hans bjó fyrir vestan, þar sem þeir ólust upp, en einhverra hluta vegna var sambandið á milli þeirra frekar stirt, þeir virtust einfaldlega ekki eiga skap saman. Nirði hafði alltaf verið sagt að hann líktist Torfa, föður þeirra, en bróðir hans sór sig meira í móðurættina. Torfi, sem hafði alla tíð unnið sem sjómaður, hvarf í hafið löngu áður en Njörður náði að kynnast honum, hann taldi sér þó trú um hann myndi eftir föður sínum. Hversu réttar eru slíkar æskuminningar? Hversu eru þær litaðar af því sem hefur verið sagt?

Njörður opnaði stofugluggann og svaladyrnar til að hleypa inn fersku lofti. Úti var kalt en tiltölulega lygnt. Hann steig út á svalir og naut þess að finna svalt loftið leika um andlit sitt. Yfir borginni var þykk þoka, svo að varla sást á milli húsa. Einhvers staðar úti í mistrinu hringdu kirkjuklukkur. Njörður leit á armbandsúrið sitt. Hún var ekki nema rúmlega tvö. Hann horfði aftur út í þokuna. Öll hljóð fengu á sig fjarlægan og framandi blæ, eins og þegar hann var einn heima í fyrsta skipti. Hve hljóðin frá þvottavélinni höfðu hrætt hann. Umferðarniðurinn virtist kæfður og niðurbældur, hin eðlilegu hljóð borgarinnar hljómuðu ankannalega og frábrugðin, þau virtust eintóna og áttu sér ekkert bergmál. Það var líka einhver undarleg lykt í loftinu, svipuð þeirri sem hann fann seint á haustin í gönguferðum sínum meðfram Ægissíðunni, þar sem myglaður þari skolaðist í olíumenguðum sjónum. Leigubílstjórinn hafði sagt honum að þessi þoka hafi komið seint síðasta laugardagskvöld og því miður hafði enn ekki hreyft vind að ráði. Hann saknaði þess að sjá ekki uppáhaldsfjallið sitt, Esjuna, gráa í vöngum hinu megin við flóann. Þrátt fyrir að hafa alist upp fyrir vestan var hann ekki eins og svo margir Vestfirðingar sem flytja suður, þeir virtust margir hverjir þrá þröngu firðina og snæviklæddu fjöllin og sjá lífið þar í einhverju rómantísku ljósi. Þess í stað hafði hann tekið ástfóstri við borgina við Sundin og fjallið handan Kollafjarðar.

Kuldahrollur fór um Njörð, eftir að hann hafði staðið nokkuð lengi úti á svölum. Hann fór aftur inn og náði í lykilinn að póstkassanum. Njörður rölti niður og komst að raun um að hann var stútfullur af alls kyns bréfum, reikningum og hvers kyns bæklingum og blöðum.  Það tók hann drykklanga stund að tæma póstkassann og flokka frá það sem var orðið úrelt. Hann kom ekki auga á nýlegt dagblað og bölvaði. Hann bankaði upp á í íbúð á fyrstu hæð, þar sem eldri hjón bjuggu. Njörður kannaðist við hjónin og vissi að þau geymdu dagblöðin sín. Eftir stutt spjall við nágranna sína kom hann loks á ný inn í íbúðina sína með tvö dagblöð og settist við eldhúsborðið með þau og vatnsglas. Borðið hafði hann fengið í innflutningsgjöf frá móður sinni á sínum tíma og það minnti hann alltaf á hana.

Hann tók fram sunnudagsblað Moggans. Á forsíðunni var stór og fyrirferðamikil fyrirsögn. Hann rak upp stór augu.

 

Morð í Skipasundi

Líkið mjög illa farið

 

Fréttin var nokkuð ítarleg. Svo virtist vera sem að nágrannar hins látna hafi orðið varir við einhver læti og kallað til lögreglu sem þurfti að brjóta sér leið inn í íbúðina og fannst hinn látni þar.

Njörður velti vöngum yfir þessu um stund. Eftir að móðir hans fannst látin fyrir um fjórum árum síðan hafði hann alltaf tekið fréttir sem þessar til sín. Hann reyndi að lesa áfram en náði ekki að einbeita sér. Aðeins þessi eina frétt náði að fanga athygli hans. Í þann mund sem hann var að klára lesturinn hringdi síminn. Hann stóð á fætur og tók upp tólið. Eftir stutta stund lagði hann það aftur á og punktaði hjá sér í minnisblokk, sem var við hlið símans. Hann settist aftur við eldhúsborðið og teygði sig í pennaglasið sitt, upp úr því stóðu fjölmargir mismunandi pennar. Hann greip einn rauðan og fletti aftur í gegnum Morgunblaðið. Njörður merkti í þar sem hann tók eftir stafsetningar- og málvillum. Þegar hann var búinn henti hann blaðinu efst í bunka útkrotaðra blaða.

Þoka

Kl. 22:35

 

Langt úti á Faxaflóa byltu þungir og dökkir þokubakkar sér og drógust hægt nær landi. Máninn var eins og silfrað skip sem sigldi milli skýja og kastaði fölri birtu yfir borgina um leið og Ámundi dró fyrir svefnherbergisgluggann hjá sér. Hann sneri sér við og horfði með löngunaraugun á rúmið. Það var samt eitthvað sem sagði honum að hann myndi ekki ná að festa svefn nú frekar en skömmu eftir að hann kom í land í morgun. Hann hafði nokkrum sinnum lagst upp í rúm eftir að hann kom heim í morgun en ekki náð að festa svefn.

Ámundi skreið upp í rúm og í sömu mund runnu fyrstu þokuskýin yfir borgina. Hann fann hvernig þungur svefnhöfgi kom yfir sig. Rétt áður en hann hvarf í gegnum hlið draumaheimsins heyrði hann einmanalegt og langdregið spangól koma að utan og fylgdi það honum inn í draumaheiminn.

Ámunda fannst hann ranka við sér en kannaðist ekki við umhverfi sitt. Litlaust, kalt og einhvern veginn hversdagslega grátt, lífvana og niðurdrepandi, fyrir ofan hvolfdist svartur stjörnulaus næturhiminn yfir hann, kaldur máni lýsti upp umhverfið. Hann horfði hálfskelkaður í kringum sig en alls staðar var sama gráa umhverfið. Hann var viss um hann væri að dreyma og vildi vakna sem fyrst. Undir fótum hans var þurrt, gróft duft og sama súra lykt og hann fann um borð í skipinu fyllti loftið. Hann stóð við rætur hæðar einnar og efst á henni tók Ámundi eftir einmanalegri steinbyggingu. Hann nálgaðist hana varlega. Hann horfði sífellt í kringum sig, sem ætti hann von á einhverju. Þegar hann steig nær byggingunni tók hann eftir að þetta var einhvers konar grafhýsi. Hann kom aftan að því. Er hann náði upp á hæðina sá hann tvö kolsvört dýr er einna helst líktust hundum. Þau sátu við bygginguna og fylgdust með honum. Þau voru með sperrt, hvöss eyru og langt trýni, feldurinn snöggur og leggirnir háir. Engu að síður var yfir þeim ákveðin tign. Hann nam staðar og fylgdist með viðbrögðum þeirra, en hvorugt dýrið sýndi nokkur svipbrigði. Hægt fikraði hann sig nær. Hinum megin voru dyr á grafhýsinu, á þeim var fimm arma stjarna og við hvern arm einhvers konar myndletur eða rún. Hann sneri sér við og horfði niður hlíðina. En hann var ekki viðbúinn þeirri mynd sem mætti honum þar. Við hlið byggingarinnar hrapaði hæðin er að því virtist endalaust. Í henni voru mörg hundruð, ef ekki þúsundir, hjartna. Hann hafði aldrei áður séð mannshjörtu og hann vissi hreinlega ekki hvernig hann þekkti að þetta voru mannshjörtu. Engu að síður sló því niður í huga hans. Hann sneri sér undan og reyndi að skýla augum sínum fyrir þessari skelfilegu sýn. Í sömu mund varð hann þess áskynja að neðan frá heyrðist eitthvað. Hann lagði við hlustir. Að neðan bergmálaði dimmraddaður söngur, sama rullan endurtekin aftur og ítrekað.

Hann leit í kringum sig og sá að dýrin tvö voru staðin á fætur og nálguðust hann urrandi. Í augum þeirra var grimmilegt græðgiblik, hjartað í brjósti hans barðist um sem ætti það lífið að leysa. Hann steig eitt skref aftur fyrir sig og síðan annað. Ámundi fann að hann steig niður í hlíðina með hjörtunum, fætur hans sukku og hann fann hvernig ilvolgur vökvi sprautaðist milli tánna. Hann leit niður fyrir sig. Um leið stukku dýrin á hann.